24 tm 30 augustus. Oa Biebrza park, Tataren dorpen, Bialowieza park en Warschau.

Maandag 24 augustus:

Alweer een week voorbij en dus tijd om te schrijven. Het is inmiddels 31 augustus. 

Hoe vreemd dat als je over de helft bent van je vakantie dat de tijd altijd sneller lijkt te gaan. Vanaf vandaag nog 4 weken. Nog steeds langer dan een gewone zomervakantie, maar voor ons alweer langzaam op de terugweg richting huis. 

Vanochtend op de fiets het Biebrza park in. Eerst langs de info voor tickets en informatie over de routes. De man achter de balie is wat verrast dat wij de Noord route willen nemen, later komen we erachter waarom en op dat moment zijn we niet zo slim om het te vragen en verteld de man het ons niet🙄. 

We rijden langs een groot fort en wat dorpen en vervolgens een groot bos in. Waar o.a. Borden staan met verboden in te rijden met auto’s Ivm de dieren die er verblijven.

Het is prachtig en we zien geen mens. Het pad wordt echter steeds slechter en is uiteindelijk een zandspoor waar niet meer op te fietsen valt. Dus we moeten noodgedwongen stukken lopen van het pad van bijna 7 km. Al met al rijden (lopen) we vandaag rond de 40 km. zien nog wel 2 kraanvogels. Wat wel bijzonder is aangezien vrijwel alle ooievaars en kraanvogels inmiddels weer op weg zijn naar het zuiden. De kraanvogels verzamelen zich op sommige plekken en vliegen vandaaruit gezamenlijk weg.  En hoeveel ooievaars we gezien hebben op de heenweg, nu zien we er vrijwel geen een meer. We zien verder geen dieren, maar wel verschillende sporen in het zand. 

Dinsdag 25 augustus:

Vandaag rijden we verder oostwaarts richting de Tataren dorpen. Er zijn hier nog enige Tataren nederzettingen, die in Polen doordrongen in de 13e eeuw. Polen heeft de Tataren (een Turks-Mongools nomaden volk) bedankt voor hun hulp bij oorlogen en grond geschonken om zich te vestigen. Tataren zijn islamitisch en als overblijfsel zijn hun kleine houten moskeeën en begraafplaatsen nog intact. In Bohoniki leven nog maar 4 Tataren families. In Kruszyniany (de belangrijkste plaats) komen er regelmatig, bij mooi weer, honderden Tataren samen. Men leeft er met de christelijke Poolse bevolking zeer gemoedelijk samen en ondanks dat ze erg in de minderheid zijn is de burgemeester op dit moment een Tataar. 

Vandaag bezoeken we alleen Bohoniki en eten in een restaurant tegenover de moskee een Tataarse maaltijd. Köfte met gerookte paprikasaus en rijst. Daarna bezoeken we de moskee, waar een Tataarse mevrouw ons meeneemt naar binnen en twee andere toeristen (uit Praag) de opdracht geeft Een foto van ons (met haar samen) te maken in een nis met raampje wat op Mekka gericht was. Daarna moet Ruud een foto maken van haar en de twee dames uit Praag, waarbij ze duidelijke instructies geeft zodat we geen tegenlicht zien op de foto. En dat alles met gebaren en wat duw en trekwerk. Want elkaar verstaan doen we niet.

Daarna bezoeken we de begraafplaats met graven van honderden jaren oud (de oudst leesbare grafsteen die ze hebben gevonden op de begraafplaats waar we morgen naar toe gaan, stamt uit 1699). 

In de regen rijden we door naar onze overnachtingsplek tussen beide dorpen in. Een camping aan een meertje (waar een aantal mannen zit te vissen op best wel heel grote goudkarpers) met wat huisjes en een keukengebouwtje waar een mevrouw maaltijden staat te koken. Een erg lokale camping die nergens in apps of op Poolse camping kaart te vinden is, maar prima voldoet. En ook ‘s avonds prachtige luchten.

Woensdag 26 augustus:

Bijtijds vertrokken naar Kruszyniany. Dit dorp is veel toeristischer en heeft naast een grote agroturystyka, kraampje langs de weg met souvenirs, restaurant en een Moskee. Naast de moskee een grote parkeerplaats en het is er behoorlijk druk. We moeten buiten wachten omdat er al een groep binnen is die uitleg krijgt over het Tataarse volk en de moskee. Een geluk dat we bijtijds zijn, want het wordt steeds drukker. De uitleg is in het Pools (of Tataars, (maar dat verschil horen wij niet) en wij krijgen keurig een ingelijste tekst in het Engels. In deze moskee is een apart gedeelte voor jongeren (soort balkon), voor vrouwen, achter een hek met kanten gordijntjes ervoor en er liggen vele mooie kleden op de grond. Er zijn 3 belangrijke gebeurtenissen in het leven van een Tataar. De naamgeving van een kind, het huwelijk (waar 4 mannelijke getuigen bij aanwezig moeten zijn! ) en de begrafenis. Ook hier is een oude begraafplaats in het bos. En in het restaurant staat informatie over de Tataren (zoals kleding en feesten) we gaan er niet eten omdat het erg druk is. 

Na ons bezoek rijden we verder richting Bialowieza en komen langs vele lege Ooievaars nesten, vele orthodoxe kerkjes (heel divers van architectuur van ouderwets tot modern) en en een veld vol zonnebloemen.

Altijd leuk. In Narewka (stad aan de noordgrens van bialowieza park en vernoemd naar de rivier de Narewka) stoppen we voor de lunch in een heel mooi oud restaurant met terras op groot balkon. Ruud neem Hert (eindelijk toch wat wild gezien😬) en ik een heerlijke regionale soep vooraf  “Solyanka” met vlees, groenten, olijven, citroen en zure room. Dat recept ga ik opzoeken! 

Rond 16:30 komen we aan op de camping in Bialowieza. Het weer is niet zo best, af en toe wat regen. We lopen na aankomst even naar de toeristeninformatie aangezien je moet reserveren om het oerbos te bezoeken. Dit kan alleen met een lokale gids. Er zijn verschillende mogelijkheden, maar ze zijn helaas niet allemaal te boeken aangezien er geen vaste rondleidingen gepland zijn. We kunnen echter voor €100 een Engelstalige gids boeken voor 4 uur met de mogelijkheid om deze trip open te stellen voor andere toeristen en dan te hopen dat er mensen zijn die willen aansluiten bij onze trip tot maximaal 6 personen (sinds Corona, voorheen was de max groepsgrootte 12). We boeken de trip voor vrijdagochtend 07:00 uuraangezien er morgen erg veel regen wordt verwacht. Omdat er ook net voor ons een Nederlandse Camper was aangekomen op de camping vragen we of zij interesse hebben. Uiteindelijk gaat onze buurman Kees mee en een Duits jong, stel. Er stonden trouwens wel 4 Nederlandse campers op de camping, in tijden niet zoveel Nederlanders (en toeristen in het algemeen) gezien tijdens onze reis. Populaire bestemming!

Net voor een volgende bui zijn we weer terug bij de camper.

Donderdag 27 augustus:

'S Nachts en in de ochtend giet het van de regen. Wat zijn we blij dat we de wandeling door het oerbos voor vrijdagmorgen hebben geboekt. We maken geen haast en gaan als het even droog is richting het gedeelte van het park dat vrij toegankelijk is. We bezoeken een open lucht museumpje met houten huizen, molens en een kapelletje van de streek en als de lucht gaat betrekken lopen we terug naar de toeristeninfo waar een restaurant zit en zoeken een plekje onder een grote parasol. Na 10 minuten barst het los en komt de regen met bakken uit de lucht. We eten een hapje en als het weer droog is vervolgen wij onze trip naar een parkje waar een mooi buitenhuis staat van de tsaar. 

Ook staat er nog een oude poort en een nieuw gebouw waarin een onderzoekscentrum zit en een museum. Het museum kun je bezoeken in kleine groepen met een audio guide. Je ziet displays met dieren en de mensen die in het gebied hebben gewoond met een begeleidende tekst. 

We lopen aan de andere kant het park uit op zoek naar een winkel voor broodjes, die we ook vinden. En beklimmen en passant een uitkijktoren en bezoeken een orthodoxe kerk omdat het ineens weer erg hard gaat regenen. We lopen terug door het park en blijven de rest van de avond in en rond de camper. 

Vrijdag 28 augustus:

Vanochtend 05:45 uur op en 06:45 richting park op zoek naar onze gids Maria. Kees wandelt met ons mee en daar komen we erachter dat er dus ook nog een Duits stel meegaat. Scheelt ons gelukkig wat in de kosten, ze hebben het hele bedrag netjes in 5en gedeeld en we krijgen dus betaald door de andere drie deelnemers. Onze gids is behoorlijk op leeftijd, maar heeft dan ook zeeën aan ervaring met name over alle bomen en planten. Er is ons al van te voren gezegd dat de kans op het zien van dieren minimaal is. Ze verblijven op dit moment in een ander deel van het park. 's Winters zie je ze makkelijker aangezien ze dan worden bijgevoerd en ze zich verzamelen bij de voederplaatsen. We moeten eerst via het aangelegde park naar het afgesloten gedeelte. Als we daar aankomen komt er gelijk een wagentje met boswachters die de papieren van Maria controleren voordat we door mogen. Het bos is prachtig met heel veel grote, dikke en dus oude bomen, veel paddestoelen, verschillende soorten mos en planten. Er mag niets meegenomen worden in het bos van zaden of b.v. dennenappels o.i.d. Om de begroeiing zo min mogelijk te beïnvloeden. Soms groeien er wel struiken en planten die er van oorsprong niet thuis horen, maar die zijn er dan gekomen door bv. vogels of uitwerpselen van dieren. Wisenten (de Europese bizon) zien we niet, maar wel een vosje van vrij dichtbij. Er staat een eik van meer dan 700 jaar en een pijnboom van meer dan 30 meter hoog. 

(Zoekplaatje, vind het vosje, bovenste foto)

700 jaar oude Eik

De bossen van Bialowieza zijn zo mooi geconserveerd omdat het bezit is geweest van de tsaar. Daardoor  mocht er niet gekapt worden of iets gewijzigd worden in dit gebied en was het helemaal afgezet voor buitenstaanders. Het wild heeft er echter niet van geprofiteerd. De bizons die er nog waren werden opgejaagd naar een jachthut waar de tsaar en zijn genodigden zaten om het wild vanuit een riante positie af te schieten. Dit heeft tot gevolg gehad dat in 1919 de laatste bizons zijn uitgestorven in het wild. Er leefden er nog enkele tientallen in dierentuinen. Deze dieren zijn opgenomen in de jaren '20 in een fokprogramma in Bialowieza en in 1952 zijn de eerste dieren weer uitgezet in het wild. En vanaf 1957 planten ze zich voort in het wild. Nu leven er ongeveer 900 bizons in het wild waarvan ongeveer 500 in Polen en de rest in Wit-Rusland. Het gehele natuurgebied loopt namelijk voor een groot deel door in de Wit-Rusland. Daar is een nog groter beschermd natuurgebied. En volgens onze gids Maria leven er op dit moment ook bizons in andere gedeeltes van Polen en Slowakije omdat er geen hekken staan rondom de parken en de dieren vrij zijn om te zwerven. Verder wonen er ook een groep wolven, herten, wilde zwijnen, lynxen en veel kleine dieren. 

In verband met de weers voorspellingen  en omdat we toch lekker vroeg op waren en rond 11:15 uur terug van het bos zijn vertrekken we vandaag alsnog naar Warschau. 

Rond 12:00 uurzijn we onderweg en rijden nog via een mooie weg door het park richting Warschau, waar we rond 18:00 uuraankomen op een mix parking aan de rand van de oude stad. Geen voorzieningen, wel 24 uurs bewaking. Naast ons staat een camperbusje dat 's avonds weer vertrekt. Daarna zijn we dus de enigen die er overnachten. Het is er rustig en we blijven 's avonds bij de camper en ik kook weer eens een (natuurlijk, lekkere 😄) maaltijd. 

Zaterdag 29 augustus: 

's Nachts regent het regelmatig en 's morgens worden we (helaas) om 06:00 uurwakker door werklui die bomen op de parkeerplaats aan het snoeien zijn met een hoogwerker. 

Tweede dag dat we zo vroeg wakker zijn. Het lijkt wel werken! Maar daardoor gaan we lekker bijtijds de stad in gewapend met paraplu en regenjassen voor het geval dat. Uiteindelijk valt dat erg mee en houden we het hoegenaamd droog de gehele dag. We lopen op ons gemak door de oude stad, over het plein van het royal castle (waar een podium staat om het woord van Jezus te verspreiden), door de drukke winkelstraat Krakowskie Przedmiscie met veel paleizen (o.a. presidentieel paleis) 

Er is erg veel politie op de been, mogelijk in verband met een mars 's middags van de Jezus aanhangers. Bij de toeristeninfo krijgen we folders van de stad en over concerten met Chopin muziek. Chopin heeft hier de eerste 20 jaar van zijn leven gewoond voordat hij naar Frankrijk ging en er zijn dus veel plekken in de stad die met hem te maken hebben.  Zoals bijvoorbeeld een kerk waar, door zijn zus, zijn hart is begraven in een pilaar van de kerk. 

We kopen kaartjes voor een uur durend Chopin piano concert van een Japanse pianiste (Mamiko Ueyaman) in een museum vanavond om 18:30 uur. We bezoeken een aantal plekken waar Chopin heeft gewoond (op het terrein van de universiteit) en een kerk waar hij op het orgel heeft gespeeld. Als we langs het presidentieel paleis lopen is er net een wisselen van de wacht en er staat een mevrouw voor het hek te protesteren met een bord met tekst. “Nationalisme zal niet voorbijgaan, het geneest”.

Rond een uur of 17:00lopen we terug naar de oude stad voor een borrel op het centrale plein, waar het inmiddels al heel druk is omdat er vanavond om 19:00 uureen open lucht jazz concert is. We lopen nog langs wat souvenierwinkeltjes  waar Ruud een magneet koopt van een oranje FSO Polonez. De slechtste auto die hij heeft gehad toen hij jong was. (en dus van Poolse makelij was) We vinden gelukkig nog wel een plekje om iets te drinken met een borrelhapje voordat we naar Chopin gaan luisteren. Het is behoorlijk druk en de 1,5 meter afstand is bijna niet te realiseren hier. 

Na ons drankje lopen we naar het museum en daar hebben we een bijna prive voorstelling (voor 14 mensen Ivm Corona) de pianiste heeft conservatorium gedaan in Japan en drie jaar studie gedaan in Warschau en meerdere prijzen gewonnen op concoursen. Ze speelt de sterren van de hemel. 

Na Chopin lopen we 5 minuten naar het plein voor de Jazz. Het is er erg druk en alle terrassen zitten vol en/of zijn gereserveerd. Uiteindelijk vinden we bij een café waar we een drankje kunnen bestellen zonder zitplaats, alsnog een tafeltje en blijven tot de muziek is afgelopen rond een uur of negen. Daarna wandelen we terug naar de mix parking. Het is droog met een lekkere temperatuur.

Zondag 30 augustus:

's Nachts regent het veel en hard en we besluiten dan ook de volgende ochtend om door te rijden omdat we een aardige indruk hebben van Warschau en geen zin hebben in museum bezoeken i.v.m. de regen. Dus verder naar het zuiden. De rit naar Zamosc is te ver, dus doen we het in stapjes. Buiten dat willen we graag een goede camping om toilet te legen, water in te nemen en WIFi in verband met het reisverhaal en de foto's. We vinden een camping op redelijke afstand met een goede recensie. En omdat we verder geen haast hebben rijden we (eigenlijk altijd als dit kan) lekker binnendoor. Wat soms leuke reacties teweeg brengt bij mensen in zeer kleine dorpjes die zich afvragen wat een Nederlandse camper in godsnaam in hun dorp komt doen. En zo komen wj soms hele leuke wegen, dorpjes en mooie plekjes tegen. Ook de plaatsnamen zijn soms bijzonder zoals B.v. Zawistowszczyzna. Zomaar een dorp waar we doorheen zijn gereden in de afgelopen weken. De koeien staan hier in kleine dorpen ook vaak aan kettingen omdat er geen hekken om de weides heen staan. En mogelijk door het wat slechtere weer de laatste tijd zien we geregeld dode beesten langs de weg, zo te zien dashonden en ander klein wild. Ook hebben we al een aantal keer een kerkdienst gezien die buiten wordt gehouden voor de kerk, waarschijnlijk  i.v.m. corona. 

Vandaag rijden we door een gebied met veel fruitbomen. Voornamelijk appels peren en pruimen en staan er hier en daar mensen langs de weg met een kraampje of een auto en verkopen ze fruit uit de achterbak. In de loop van de middag komen we aan bij Pensjonat u Kraka. Waar een camping bij is, een stukje van de weg af op mooi grasland met een sauna, hottub en veel speeltoestellen voor kinderen. Achter op het terrein staan paarden en Schotse hooglanders, wat de vliegen verklaart. 

We kunnen weer eens wassen en de foto's downloaden. Dus gaan lekker aan de slag. 'S avonds lopen we stukje verder naar de Biedronka (Poolse supermarkt) voor broodjes en halen een pizza bij het restaurant vlakbij de camping en eten die buiten op aangezien het hier bijzonder warm is (rond de 27 C) wel lekker voor de was , want eind van de avond is het meeste al droog.