10 tm16 augustus. Oa Tabivere, Āksi, Põlva vald, Värska, Vastseliina Rugäji en Ūdrisi

Maandag 10 augustus

We vertrekken vandaag rond 11:00 na een douche in het sauna gebouw. We rijden langs het Alatskivi kasteel waar een museum in zit van Eduard Tubina. (Estlands voornaamste componist van symfonieën) Echter geen zin in weer een kasteel en weer een museum, dus rijden we na een foto door. Langs Kolkja een vissersdorp met veel uien verkopers en een museum over de old believers. Helaas is het maandag en zijn alle toeristische attracties dicht. Het is niet anders. De uitkijktoren die er vlak bij staat klimmen we nog even op en daar worden we begroet door een zeer aanhankelijk katje.  Rondje langs de kerk en daarna richting het volgende dorp aan het meer en de uienroute Kasepää. Daar kopen we bij 2 tegenover elkaar liggende kramen de befaamde uien en gedroogde vis. Overal zie je kraampjes en uien te drogen liggen op houten bakken. Het is duidelijk oogsttijd. Eind augustus is er een feest rondom de uienteelt in dit gebied. De dorpen bestaan vaak maar uit 1 langgerekte straat langs het meer. Onderweg worden we gegroet op een militaire manier met een hand aan de pet door een man op een fiets. 

Wat je hier ook veel ziet is autowrakken, die men gewoon overal laat staan. Waarschijnlijk geen schroothandelaar oid in de buurt. Af en toe zien we kleine kapelletjes en de nodige kerken van de old believers die een oost orthodox geloof aanhangen dat van origine uit Rusland komt. 

Na het ritje langs de kust rijden we landinwaarts richting Tartu, door een bosrijke omgeving waarvan de gidsen zeggen dat er een “abundant” aantal wilde dieren voorkomt zoals de eland, lynx, beren, herten en wilde zwijnen. Uiteraard zien we er niet veel van. Totdat we in Elistvere aankomen waar een klein dierenpark zit die al deze dieren laat zien. Ook dat is nog een uitdaging aangezien we de lynx in het bos echt niet kunnen vinden. Maar de eland, de beer, de herten en zelfs een rendier zijn wel te bewonderen. Met de Eland koe hadden we nog een heel gesprek 😉. Naast nog wat kleine dieren zoals een eekhoorn en wat andere knaagdieren. 

Leuk om ze toch even gezien te hebben. Vlakbij is een restaurantje langs de weg waar we een stopje maken voor een maaltijd. Leuke plek met zeer verantwoord eten en drinken. Kombucha, thee en vruchtensappen etc. En regionaal eten. Ruud neemt zijn carnivoor maaltijd en ik een lokale dis die bestaat uit een soort aardappel en uien puree met spekjes en augurken. Vandaar rijden we nog even langs het museum over de ice age. Dat zit toevallig erg dichtbij en we hebben nog wat tijd omdat alles aan het meer dicht was. Dit museum geeft een beeld wat de ijstijd voor invloed heeft gehad op de aarde en de directe omgeving in Estland. Vooral ook weer leuk voor kinderen omdat er veel interactief is. Vanuit het ice age centrum dat is gelegen aan een heel mooi meer dat is ontstaan in de ijstijd rijden we naar onze camperplek in Tartu in een buitenwijk aan de haven. (Naast een benzine pomp en een doehetzelf zaak). Maarrr... prima plek met Elektriciteit, wc, douche en wasmachine EN droger. 

We hebben vandaag te horen gekregen dat de Baltische Staten inmiddels oranje zijn voor Nederlanders! En dat allemaal omdat er nieuwe uitbraken zijn in Nederland. Want hier is het nog steeds erg veilig. We hopen dat dit geen nadelige gevolgen gaat hebben voor onze reis en mensen hier ons als risico gaan zien. We gaan het zien. Btw we hoeven volgens het ministerie ook niet in quarantaine bij terugkomst in Nederland.

Dinsdag 11 augustus:

Omdat er een wasmachine en droger is gelijk maar weer even de handdoeken, beddengoed en ondergoed gewassen. Ivm de wachttijd voor de droger gaan we de wijk waar we staan verkennen. In een reisblog gelezen dat dit een erg leuke wijk is met mooie houten panden, veel graffiti en een hele goede koffiezaak met de lekkerste gebakjes van Tartu. Dus lopen we een rondje en gaan we koffie drinken met een heerlijke cupcake. En zien inderdaad heel veel graffiti op oude gebouwen, muren en elektriciteitskasten. En krijg ik bij een “kunstipood” oftewel kunstwinkel een paar leuke oorbellen van Ruud. Winkel is dus “pood” in het Ests. “Kihelkond” is parochie. Je vraagt je misschien af waarom ik dat weet.  Nou, dat zien we wel 20x per dag op borden langs de weg, bij elke gemeente wordt dit namelijk aangegeven. En “keskus” is centrum. Ook een woord dat we vaak zien want het wordt gebruikt voor winkelcentrum, centrum van de stad, wijkcentrum, medisch centrum en elk ander centrum dat je je maar kan voorstellen. Mijn Ests gaat echt met sprongen vooruit 🤣.

Als de was klaar is gaan we lopend richting oude stad. Langs winkelcentra, het science centre en een heel groot zwembad. 

In de oude stad lopen we via het centrale plein en voetgangersgebied waar veel eettentjes en kroegen zitten (Tartu is een universiteitsstad!) richting Toome Hill. 

Langs de Jaani kerk (johanneskerk) waar zowaar weer iemand gaat spelen op het orgel. 

Toome Hill is een heuvel waar ooit de stad is ontstaan en waar nu een ruïne (al sinds 1702) staat van een gigantische kathedraal. Een deel is inmiddels hersteld en in gebruik als museum. Ruud besluit om de klim naar boven te maken een half uur voor sluitingstijd.

Ook staan hier gebouwen van de universiteit. Verder is het een groot park en ligt de stad verder vooral in het lage deel aan de rivier. Na Toome Hill lopen we terug naar de benedenstad en gaan op zoek naar een restaurant om te eten. We vinden een leuke plek op een binnenplaats waar om 19:00 uurook live muziek is. Deze week is er een filmfestival (Tartuff) in de stad met ook andere optredens daaromheen. Net als in Rotterdam is er ook hier een fonds voor filmmakers die films maken in Estland met Estse producers, acteurs en gebruik maken van Estse hotels, catering, productiemiddelen, locaties etc. 

De live muziek bestaat uit een gitarist/percussionist en een zangeres die covers brengen. Het eten is oké. Gefrituurde vis met dipsaus vooraf, voor Ruud een kalfs schnitzel met Jack Daniëls saus en ik pasta met courgette en pesto. Rond 20:00 uurlopen we terug (2km) naar de camper. Morgenochtendgaan we naar het science centre en van daaruit door, terug naar het Peipusmeer om het verder te volgen naar het zuiden waar het Seto volk woont. (Setooma regio) Een volk dat al heel lang bestaat in zuid-oost Estland en Rusland. Ze hebben een koning(in) die elk jaar tijdens een feest wordt gekozen en hangen erg aan tradities en eigen gebruiken. Hun taal komt voornamelijk voort  uit het Ests, hun geloof is oost Orthodox uit Rusland. Ze hebben een zang cultuur die Leelo heet en inmiddels een beschermde status heeft. Alleen vrouwen zingen en de onderwerpen gaan over alle dagelijkse dingen, zoals werk, verdriet, feest etc. 

Woensdag 12 augustus:

Rond 11:00 uurgaan we richting het science centrum (AHHAA) Parkeren op het terrein van het museum dat gratis is als je het Museum bezoekt. Voor het eerst sinds lange tijd worden we weer geconfronteerd met Corona. Het is nl verplicht om een masker te dragen in het Museum, dat netjes wordt verstrekt door het Museum voor een extra opslag op de entree van €0,50. 

Dit alles omdat er de laatste dagen weer wat meer Corona gevallen zijn in de stad Tartu. Overal staat desinfecteer en alle apparaten die men aanraakt worden regelmatig schoongemaakt, het is een erg leuk museum dat erg doet denken aan het vroegere evoluon. Maar dan wat actueler. Veel proefjes en dingen die men zelf kan uitproberen. Ook een afdeling over fobieën wat erg leuk is. Nooit geweten dat mensen bang kunnen zijn voor ruïnes, aanraking, bos, etc. Ruud durft een fietsritje te maken over een hooggespannen draad en wij wegen samen met twee extra gewichten precies het gewicht (186 kg) om een apparaat vanuit de lucht in werking te stellen. 

Als we alles gezien en gedaan hebben gaan we begin van de middag richting het Peipusmeer via de rivier Ahja Jògi vlakbij de plaats Taevaskoja. In deze rivier zijn een aantal zandstenen wallen van enkele meters hoog en grotten die als heilig worden beschouwd en waar men vroeger heen ging om zegening te krijgen bij het huwelijk of naamgeving van een nieuw kind. Mooie omgeving en leuke wandeling. Op de parkeerplaats staat een kiosk waar je friet en hamburgers kunt krijgen, aangezien het inmiddels al rond 16:00 uuris hebben we wel trek en nemen we allebei een hamburger en frietje. Na deze late lunch gaan we verder richting het Peipusmeer en de camperplek die we hebben gevonden op een soort schiereiland in een moerasgebied bij het plaatsje Lüübnitsa. De plek is bij een uitkijktoren en strandje met speeltoestellen zoals bootje en speelhuisje. We zijn de eerste camper die er gaat staan en als we boven op de toren staan voor het uitzicht naar het eiland 1 km verderop, dat Russisch is en waar een radar toren op staat, komt er een vrouw uit het speelhuisje gestrompeld. Ze is duidelijk wat verward. Loopt uiteindelijk naar het dorp voor water en komt na een half uur weer terug en gaat wederom in het huisje zitten. 

Heel vreemd en triest. Inmiddels komen er meerdere gezinnen langs op fiets en in auto met kinderen, die bijna allemaal wel even in het huisje gaan kijken en allemaal niet goed weten wat te doen als ze zien dat er een vrouw in zit. Inmiddels is er ook een auto met 2 Nederlandse mannen bij komen staan en een hele grote camper met een Duits gezin. Ruud maakt praatje met de mannen, die vogelaars zijn en slapen in een tentje. Ze maken een vuurtje bij de bbq plaats en eten aan de picknicktafel. Van de vrouw zien we niets meer en de volgende ochtend is ze verdwenen, mogelijk opgehaald door een auto die 's avonds nog even een poosje naast ons heeft gestaan. 

Het is fris vandaag en morgen. In tegenstelling tot Nederland waar een hittegolf is. We prijzen ons gelukkig met de temperatuur van rond de 19 C. Eind van de week gaat de zon weer schijnen en wordt het 25 graden.

Donderdag 13 augustus:

Bijtijds wakker vandaag en na een douche in onze eigen camper (wat een luxe dat dat kan!) en een ontbijtje gaan we verder de kust langs naar het zuiden door Setomaa. Bewoners zijn al weer hard bezig met het rapen van de uien. In Värska rijden we langs de kerk met kerkhof, waar bij elk graf allemaal bankjes staan. Later horen we dat het seto volk met enige regelmaat bij het graf van hun familie bijeenkomen en eten en drinken met elkaar rondom het graf. We bezoeken het boerderij museum in Värska van de Seto. Waar een vrijwilligster in klederdracht is die ons één en ander verteld over hun gebruiken, die nog steeds actueel zijn. Zoals het eten bij de graven. Verder is er een kleine expositie van poppen in klederdracht, veel info over vlas teelt (wat inmiddels niet meer bestaat), een werkplaats, landbouw machines, pottenbakkerij en smidse en een woning. In een schuur is een display van foto's van 1910 tot en met 2000 om een tijdsbeeld te geven. Wat mij opvalt is dat bij de foto's van 1960 twee foto's zitten die uit mijn album zouden kunnen komen. Een jongen op een motor (broer George) en een kleuter in een zinken teil ( ikzelf) erg grappig hoe universeel dit blijkbaar is. De vrouw op de foto met hoofddoek is overigens niet mijn moeder 😂.

Via onverharde wegen en heel dicht langs de Russische grens (waar een grensovergang is met parkeerplaats met aantal zeer oude en verwaarloosde auto's die daar w.s. zijn achter gelaten) rijden we verder naar het zuiden.

Onderweg zien we een landbouwmachine aan het werk waar ooievaars achter aan huppelen. Slimme vogels die gebruik maken van het werken en beesten die opgeschrikt worden kunnen vangen zoals kikkers. In obinitsa, een vrij grote plaats aan het eind van de Seto route staan bij de parkeerplaats vlaggen en een geel vierkant van National Geographic om aan te geven dat er een bezienswaardigheid is. In het dorp is ook een taveerne waar men Seto maaltijden kan eten. We gaan er lunchen en ook daar is een jonge vrouw die goed engels spreekt en het leuk vindt om een en ander te vertellen en info uit te wisselen. De maaltijd bestaat uit soep met aardappel en groente en gerookte visjes en ham. Ruud krijgt daarna kalfsvlees en ik neem een pannenkoek met zelfgemaakt appeljam.  We bezoeken het museum dat info geeft over de cultuur van het volk. Het museum bestaat maar uit 1 grote kamer, maar de jonge dame die er werkt verteld ons heel wat over de gebruiken, de kleding, en het zingen (Leelo) van het Seto volk. Zo dragen alle vrouwen altijd een hoofddoek. Met valse vlechten eronder om in de vorm aan te geven dat ze getrouwd zijn. De hoofdbedekking bestaat uit meerdere lagen en lijkt ons erg zwaar en warm, een 4 tal vrouwen die beroemd waren voor hun Leelo zingen zijn door een Finse kunstenaar vereeuwigd in borstbeelden. Hij wilde ze persé zonder hoofd doek. 3 hebben hier gehoor aan gegeven, maar hadden nadien erge spijt.  Iedereen vond het beeld van de vrouw met hoofdbedekking het mooist. Ook geloven Seto dat er kracht zit in hun haar en vrouwen knippen nooit hun haar af. De liederen die ze zingen gaan over alledaagse dingen. Sommige uitmuntende zangeressen (alleen vrouwen zingen) kunnen wel 13:000 songteksten uit hun hoofd. 

Na Obinitsa rijden we langs Vastselina. Een kleine stad waar de ruïnes staan van een bisschoppelijk kasteel die we bezichtigen.

Heel het gebied hier is ongelooflijk groen en bestaat voornamelijk uit bos. Prachtige omgeving en vergezichten met kilometers bos. Onderweg spotten we nog 2 kraanvogels als we naar onze Camperplek rijden die we uit de app hebben en aangeeft dat het midden in een bos is bij particulieren met grote kans op het zien van wild. De laatste km's gaan over een onverharde weg en uiteindelijk zandpad, maar als we aankomen worden we beloond met een prachtige, stille plek En heel aardige eigenaar van Franse afkomst die samen met zijn vrouw uit Estland erg biologisch verantwoord leeft en honden fokt. Pumi, ze hebben er 4. Ze komen uit Hongarije en zijn mogelijk een kruising tussen de Hongaarse herdershond en terriër of briard.

Ze zijn erg aanhankelijk, levendig en moedige honden. Uitgesproken intelligent, kunnen prima schapen drijven En kunnen makkelijk reizen. Ik ben verkocht en zelfs Ruud staat er niet afwijzend tegenover. Dit moet ik warm houden😉. 

Verder verteld Joël dat er regelmatig wild in de bossen zit zoals beren, herten en een solitaire wolf die hij af en toe wat eten geeft. Ook zit er een bever in zijn vijver, maar die is in de zomer op bezoek bij een vrouwtje op een andere plek. Ook de lynx heeft hij al een tijdje niet gezien. 

Wat een bijzondere plek. Hij verteld er ook gelijk bij dat als de dieren auto's of mensen zien die ze niet kennen ze veel schuwer zijn. Wij zien dan natuurlijk ook niets, maar horen wel de “wilde kippen” (in het steenkolen engels  van Joël) wat waarschijnlijk korhoenders o.i.d. Zijn. In de vroege avond lopen we een stuk door het bos dat vol staat met soms heel grote paddestoelen en ik spot 2 verschillende orchideeën. Ruud bedenkt nog een slimmigheidje door onze dashcam op het zijraam te zetten Ipv de voorruit in de hoop dat die nog iets opneemt. Maar helaas! 

Vrijdag 14 augustus:

In de tuin waar we staan zijn oa ook bedden vol courgettes. Joël en zijn vrouw zijn bijna zelfvoorzienend. Zelfs het water uit een bron is erg zuiver. 

Rond het middaguur vertrekken we naar Letland. Onderweg zien we veel begraafplaatsen, zelfs een heel grote verspreid in een bos Langs de weg. En rijden we bijna een ooievaar van zijn sokken en vliegt zijn (of haar) partner een stukje met ons mee om weer aansluiting te vinden bij de ander.

We nemen op advies van Joël een binnendoor weg langs het Alūksnes meer. Gedeeltelijk onverhard, maar goed te doen en door een heel verlaten en stil gebied. Praktisch geen verkeer en zeer weinig huizen. Onderweg komen we er achter dat we vergeten zijn het dakluik dicht te doen. Het staat op een kier omhoog dus geen risico dat het beschadigd, maar door de onverharde weg heel veel stof naar binnen. Het ziet er beige uit op de vloer.

Later komen we er achter dat er ook door de roosters achter de koelkast veel stof naar binnen komt. Dus helemaal voorkomen kunnen we het niet. Het is ook zo fijn, het lijkt wel bruine poedersuiker. Via de onverharde weg gaan we ook over de grens van Estland en Letland en komen we uiteindelijk in Alüksne aan rond een uur of 2.

Op de app 1 restaurant gevonden en daar stoppen we dan ook voor de lunch. Blijkt een zeer goed restaurant te zijn waar we dus heerlijk eten. Koude witte soep (iets met komkommer, ham en ei) kalkoen gevuld met kippenlever en varkensvlees van de BBQ. Mooi opgemaakt en alles zeer smakelijk. Wat een verrassing in zo'n kleine plaats aan de kant van de weg. Het gebied waar we doorheen rijden is prachtig. Veel bos en heuvelachtig in tegenstelling tot het westen waar alles plat is net als in Nederland. We rijden naar een camperplek in Rugāji, die wordt aanbevolen in de app met een hoog cijfer. Goed sanitair, aan een meer en zeer stil in mooie omgeving. We zijn de enigen als we aankomen. En de ontvangst is zeer vriendelijk. Er wordt ons gelijk verteld dat er 's avonds een etentje is ivm een huwelijk van twee mensen die al geruime tijd samen wonen en dat dit mogelijk voor wat herrie kan zorgen. We nemen de gok en achteraf blijkt dat we helemaal geen overlast hebben. Het was een zeer rustig gezelschap. De plek is verder prima. Toilet en douche zitten in het restaurant, wat wel wat vreemd is als we 's morgens gaan douchen en het personeel rond loopt om alles op te ruimen van de avond ervoor. 

Zaterdag 15 augustus:

Vandaag geen bijzonderheden op het programma. We nemen wel een alternatieve route door een natuurpark ipv de kortste en snelste route. We rijden eerst naar Rēzekne, waar we de laatste inkopen doen bij de ‘Top’. (naam winkelketen) Daarna via het Räzna national park 🏞en langs het Räznas meer richting onze volgende camping langs de Daugava rivier Dat tevens een natuurpark is. Onderweg proberen we een restaurant te zoeken om te eten, maar dat is in dit gebied een uitdaging. Het is er absoluut niet druk, lege wegen, maar dus ook geen infrastructuur. We rijden ons vast op zeer slechte onverharde wegen met wasbord ribbels en vinden uiteindelijk geen restaurant dat open is. Op een rustige weg stelt Ruud voor dat ik een stukje rijdt. Heb ik deze vakantie nog geen 1x gedaan. Maar gelukkig kan ik het nog🙃. Uiteindelijk rijden we door tot Kaslava, de stad waar we vlakbij gaan overnachten en vinden daar een zeer lokaal restaurantje waar we iets kunnen eten. Het is hier inmiddels rond de 27 graden.  

Met een ommetje langs de tourist informatie bij een groot buitenhuis, dat we niet gaan bezoeken, komen we rond 17:00 uuraan bij guesthouse Upes dizvietas (Rivier gebied) en worden verwelkomd door drie zeer luidruchtige en waakse honden die achteraf zeer vriendelijk en gezellig blijken te zijn. 

De eigenaar is een Duitser uit Berlijn die in de toeristenbranche heeft gewerkt en op zijn dertigste de keus heeft gemaakt om hier in Letland iets voor zichzelf te starten. Hij heeft geiten, kippen en verbouwd veel groente zelf. Het is een zeer zelfvoorzienende plek. (Ligt in een National park waar strikte regels gelden, geen chemicaliën, gif ed)  'S morgen kunnen we vers zelfgebakken brood en geitenkaas en honing etc. kopen. En toevallig is er vanavond een feestje in het relax bos. Het guesthouse ligt aan de rivier met een zwemvijver, sauna, bbq plaats en een ludiek afgezet wandelpad in het naastgelegen bos waar hangmatten en stoelen tussen de bomen hangen, allerlei teksten op borden geschreven staan, een bar is en een soort hemelbed met kussens waar boeken en een schaakspel staan. De eigenaar had hier in mei een festival willen houden, maar door Corona kon dat niet doorgaan. Nu heeft hij twee Duitse mannen als gast die een draagbare box met goede playlist hebben en heeft hij deze avond georganiseerd voor iedereen op de camping/guesthouse en voor vrienden uit de buurt. Er is een kampvuur met brooddeeg en stokken om het te bakken, uit de box komt voornamelijk jaren 60 en 70 muziek en iedereen neemt wat mee aan drank en eten. Wij hadden iets onbekends zoets gekocht bij de laatste inkopen (soort marshmallows) die we graag doneren. Er verblijven veel Duitse gezinnen op de camping en er zijn behoorlijk wat kinderen, ook uit de omgeving. Verder is het een jaren zestig sfeertje. Onze buurvrouw uit Erfurt blijkt ook een social worker te zijn binnen de GGZ , dus al snel gaat het gesprek over werk, Buurtcirkels etc. Rond 23:00 uurbreken we op en strompelen door het donkere bos terug naar de campsite. Beetje aangeschoten sinds tijden. 😳. 

 Zondag 16 augustus:

Vandaag zoals inmiddels gewoonte een rustdag. Dus reisverslag bijwerken, foto's ordenen, downloaden en plaatsen en Ruud natuurlijk Max Verstappen kijken In de middag. De voorspelde warmte blijft een beetje uit, maar het is heerlijk weer en we zitten de gehele dag buiten met boek en iPad voor het schrijven van het verslag. Ook weer de gelegenheid om een was te draaien, dus we hebben weer een reserve set schoon beddengoed en handdoeken. De honden rommelen om ons heen en de meeste gasten vertrekken vandaag. 's middags 1 nieuwe camper met stel uit zuid Afrika en een echtpaar in een van de huisjes. Verder erg rustig en relaxed. Beetje bj komen van gisterenavond.😜